چرا لباس پنبه ای بپوشیم؟ پارچه نخی یا نخ پنبه

زمان مطالعه: 14 دقیقه

کدام لباس های ما بهتر است پنبه ای باشد؟مزایا و معایب استفاده از لباس های پنبه ای،نکاتی درباره شستشو و نگهداری لباس پنبه ای

لباس پنبه‌ای؛ هدیه‌ای از طبیعت برای انسان‌

پارچه پنبه ای از پرکاربردترین انواع پارچه برای لباس راحتی دنیاست. این منسوجات از نظر شیمیایی آلی است، به این معنی که هیچ گونه ترکیبات مصنوعی در آن دیده نمی شود. این نوع پارچه از الیاف اطراف دانه های گیاهان پنبه ای به وجود می آید که بعد از بالغ شدن دانه ها به شکل گرد و کرکی مشاهده می شوند.[1] 

پنبه ارگانیک

پنبه ای است که در آن از پنبه کشت شده در مزارع تحت کنترل استفاده شده که هیچگونه سموم و مواد شیمیایی مانند آفت کش ها در کشت آنها بکار نرفته و پنبه از نظر وجود مواد سمی و حساسیت زا تست و کنترل میشود. این نوع پنبه بیشتر در محصولات وارداتی اروپایی مانند برند لوپیلو مناسب نوزادان و کودکان نوپا استفاده میشود. [۲]


پارچه نخی یا پارچه نخ پنبه ای چیست؟

پارچه نخی اصل از پنبه و محصولات مشابه از گیاهان و پشم و ابریشم از حیوانات یا حشرات به دست می آیند.پارچه نخ پنبه ای در اصل همان پارچه پنبه ای می باشد. اسم نخی در واقع صفتی برای پارچه است. در حقیقت اکثر پارچه ها نخی می باشند و این نوع و جنس نخ است که می تواند از هر الیافی باشد. به پارچه هایی که الیاف طبیعی بیشتری مانند پنبه و ویسکوز در آن به کار رفته است، پارچه نخی می گویند. شما می توانید، پنبه، کتان، پشم، ابریشم و ویسکوز را جزو الیاف طبیعی به شمار بیاورید. در این میان پارچه های کوردی یا همان پارچه کدری بافت آنان تخت می باشد و از الیاف ویسکوز بوده و در مدل های ساده یا طرح دار هستند از محبوبیت زیادی برخوردارند. [۵]


چرا باید از پارچه پنبه ای استفاده کنیم؟

از آنجا که پنبه الیاف طبیعی است، سمیت کمتری نسبت به سایر الیاف مصنوعی دارد. الیاف پارچه ای که به صورت مصنوعی تهیه شده اند با مواد شیمیایی درمان می شوند. اکثر آنها می توانند از طریق پوست جذب شوند. این نه تنها به پوست بلکه به کل بدن آسیب می رساند.برخی از مواد شیمیایی رایج مورد استفاده عبارتند از ترفتالیک اسید موجود در پلی استر، پلی اکریلونیتریل که در الیاف اکریلیک استفاده می شود، اسید سولفوریک (احتمالا سرطان زا) و آمونیاک موجود در ریون و نفت. که معمولا برای پارچه های نایلونی استفاده می شود.[1]

خصوصیات الیاف پنبه

1- الیاف پنبه نرم و جاذب هستند و تنفس طبیعی دارند. به همین خاطر برای لباس و لباس زیر مناسب هستند.

2- الیاف پنبه در فصل گرما و تابستان هدایت کننده خوبی در برابر گرما هستند .

3- الیاف پنبه به علت ساختار منحصر به فرد خود تنفس طبیعی دارند و از الیاف مصنوعی که از نفت تولید میشوند پوشش بسیار راحت تری دارند.

4- الیاف پنبه تا 27 درصد از وزن خود میتوانند آب نگه دارند.

5- الیاف پنبه نمیتوانند بار الکتریکی را حفظ کنند بنابراین از چسبیدن اصطکاکی لباس به بدن جلوگیری میکنند.[۷]


مزایای استفاده از پارچه پنبه ای

در دنیا بیش از هر الیاف طبیعی دیگری از پنبه استفاده میشود و عمدتاً از آن برای تولید پارچه به کار میرود. طبق نظر شورای ملی پنبه آمریکا، دیگر بخش‌های گیاه پنبه نیز به خوبی مورد استفاده قرار گرفته و در تولید مواد غذایی، پلاستیک و محصولات کاغذی استفاده می‌شوند. در ادامه با مزایای این نوع پارچه آشنا خواهید شد. [۳]

1- کنترل رطوبت بدن

لباس‌های نخ-پنبه ( Cotton )، کنترل رطوبت را به ۲ شیوه انجام می‌دهد.

اول اینکه به دلیل داشتن روزنه‌های ریز، بر خلاف بسیاری از الیاف مصنوعی، در تنفس پوست خللی ایجاد نکرده و اجازه می‌دهد تا پوست آزادانه نفس بکشد!این جریان هوا، مانع از تجمع رطوبت روی پوست و ایجاد بیماری‌های پوستی می‌شود.

همچنین این الیاف به دلیل انسجام اجزاء، همچون یک حوله، با جذب عرق و رطوبت، آن‌ها را از بدن دور کرده و به همین دلیل گزینه‌ی مناسبی برای فعالیت‌های ورزشی است.انجمن بین المللی ترویج نخ – پنبه ( IFCP ) در این باره می‌گوید، این پارچه می‌تواند رطوبتی به اندازه‌ی یک پنجم وزن خود – بدون ایجاد احساس خیسی در فرد – جذب کند.[۳]

2- عدم جذب بو

احتمالاً برای شما پیش آمده که لباستان بوی بدی را به خود گرفته باشد که حتی با شستشو نیز از بین نرود. پارچه‌های پنبه‌ای برخلاف الیاف پلی‌استری که بر پایه نفت هستند، هیچ بویی را در خود نگه نمی‌دارند. از این رو به راحتی در اثر شسته شدن، بوهای بد را آزاد می‌کند. بنابراین اگر در حال آشپزی هستید، یا کنار آتش نشسته‌اید اصلاً نگران نباشید.[۴]

3- عایق

لباسهای نخ –پنبه با محبوس کردن و به دام انداختن هوا در بین بافتهای خود، نوعی عایق حرارتی را در گرمای تابستان و سرمای زمستان ارائه میدهند.در واقع این لباسها ترموستات خوبی برای بدن به شمار می‌آیند. الیاف پنبه در لباس، پارچه را از پوست دور نگه میدارد و باعث میشود هوای بیشتری بین پوست و پارچه محبوس شود که به عایق بودن و راحتی کمک می کند. [۳]

4- ضد حساسیت و آلرژی

پارچه پنبه ای به ندرت باعث واکنش های آلرژیک میشود و پوشیدن لباسهای ساخته شده از آن،اغلب برای کسانی که حساسیت پوستی دارند توصیه میشود. از آنجایی که پنبه ضد حساسیت است و پوست را تحریک نمی کند، از آن در محصولات پزشکی مانند بانداژ و گاز استفاده میشود و همچنین، زمانی که صحبت از لباس کودک باشد، نخ –پنبه در صدر گزینه‌ها خواهد بود. [1]

5- نرمی و راحتی

شاید مهم ترین ویژگی این الیاف از نظر کاربران، قابلیت کشسانی، نرمی و راحتی ایده‌آل آن باشد.لباس‌های نخی نرم هستند و به راحتی کشیده می‌شوند و پوشیدن آن را به پارچه‌ای راحت تبدیل می‌کنند. به گفته انجمن بین المللی تبلیغات پنبه، به دلیل نرمی و راحتی، اغلب در لباس های زیر و زیر پیراهن استفاده می شود. [1]

6- ماندگاری و دوام بالا

پنبه از استحکام کششی بالایی برخوردار است و آن را قوی، بادوام و کمتر احتمال دارد که پاره یا پاره شود. هنگامی که خیس است 30 درصد قوی تر است و در برابر شستشوهای زیاد در آب داغ مقاومت می کند. [1]

7- تنفس

 بر خلاف بسیاری از پارچه های مصنوعی، لباس پنبه ای عرق بدن را جذب و آن را به هوا تبدیل میکند. مانند یک حوله کار می کند، رطوبت را از پوست دور کرده و در نتیجه نمیگذارد باکتریها و قارچها رشد کنند این ویژگی باعث شده است که بهترین پارچه برای لباس ورزش، لباس زیر و لباس خواب باشد.[۲]

8- نرم

 پارجه پنبه ای نرم و چسبناک است که راحت بپوشند . عایق: پنبه درجه حرارت را مانند یک عایق کنترل میکنددر تابستان سرد و در فصل زمستان گرم نگه میدارد، مناسب هر فصل سال است.[۲]

9- طبیعی 

در حالی که پارچه های مصنوعی با مواد شیمیایی تولید می شوند، پارچه های پنبه,طبیعی هستند و پوست را تحریک نمی کنند.۲

10- آلرژی زا نیستند

 پارچه های پنبه ای برای پوست آلرژی ایجاد نمی کند، به همین دلیل است که برای نوزادان و افرادی که پوست حساس دارند این جنس لباسها توصیه می شود. حتی باند و گاز هم از پنبه درست شده است.[۲]

11- قوی و بادوام

الیاف پنبه ای بادوام هستند. در واقع، در برابر شست و شوی زیاد مقاوم هستند و لکه آن زود از بین می رود . انواع بسیاری از انواع پارچه هستند که با الیاف پنبه ساخته شده اند. عبارتند از جین، مخمل نخی راه راه، پارچه راه راه نخی، پارچه پنبه ای یا کتانی. پنبه نیز در رنگهای مختلف وجود دارد. البته دوام لباس پنبه ای به بافت پارچه تولید شده آن هم مربوط است.[۲]

12- مقاوم در آب و هوای مختلف

علاوه بر همه‌ی موارد گفته شده، جالب است بدانید که لباس‌های نخ-پنبه ، به دلیل استقامت فوق‌العاده‌ای که دارند، به عنوان یک جزء، در ساختار لباس‌های مقاوم در آب و هوای گوناگون به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند !

13- دوام بالای تیشرت جنس پنبه

بدون شک لباس‌هایی داشتید که بعد از چند بار شستشو رنگ و بافت آن‌ها تغییر کرده است. یکی از برتری‌های جنس نخ پنبه، دوام و ماندگاری بسیار بالای آن است. برخلاف دیگر الیاف تیشرت‌های جنس پنبه در برابر تغییر بافت در اثر شستشو مداوم به ویژه با آب گرم و حتی ایجاد لک بسیار مقاوم هستند. این ویژگی نیز به علت مقاومت کششی بالای آن است که باعث می‌شود به ندرت شکافته یا پاره شود. از طرفی این جنس پارچه حتی در اثر شستن نیز بافتش 30 درصد تقویت می‌شود.[۴]

بطور کلی فواید و مزایا پارچه نخ پنبه ای عبارتند از :

1. جریان هوا مناسب در لباس 2. تعریق کمتر در هنگام استفاده از لباس نخ پنبه ای 3. گلوله نشدن 4. عدم ایجاد حساسیت پوستی و جلوگیری از خارش و اگزما 5. سازگاری با اکثر پوست ها 6. خنک بودن 7. نرمی و لطافت بالا 8. سبک بودن 9. با کیفیت و مقاوم بودن 10. کاهش بوی بد بدن 11. لکه گیری و شستشوی راحت و آسان 12. و آخرین ویژگی این نوع لباس ها این است که به دلیل استفاده از الیاف طبیعی، پارچه این لباس ها ضخیم تر و گرم تر می باشد و در سرما باعث گرم نگه داستن بیشتر ما می شود.شما با داشتن بدنی سالم می توانید روحی شاداب و سر زنده هم داشته باشید.[۵]

پارچه  و لباس نخ پنبه ای چه معایبی دارد؟ 

این پارچه علاوه بر مزایایی که در بالا به آن اشاره شد، معایبی نیز دارد که در ادامه آنها را شرح خواهیم داد.

1. انقباض: هنگام خرید لباس نخی، ممکن است مجبور شوید سایز کمی بزرگتر از اندازه واقعی خود انتخاب کنید زیرا تمایل به کوچک شدن دارد. اگر لباسی از پارچه نخی درست می‌کنید، حتماً قبل از دوخت آن را یک‌بار بشویید تا از قبل کوچک شده باشد. این مورد بیشتر در پارچه های تاروپودی مثل لینن مشاهده می شود.[1]

2. پارچه‌های نخی مستعد چروک شدن هستند، بنابراین هر بار که می‌خواهید لباس‌هایتان را بپوشید، باید لباس‌هایتان را اتو کنید. اتو کشی این لباسها کمی سخت می باشد و باید اصولی را رعایت کنیدبرای رفع این مورد،میتوانید لباسی تهیه کنید که مقدار کمی الیاف مصنوعی در آن باشد تا کم تر چروک شود.

3. با توجه به نوع جنس میتوانند رنگ پس دهند.رنگهای لباسهای نخی می توانند روی لباسهای دیگر شما جاری شوند و رنگ آنها را تغییر دهند. 

4. به آرامی خشک میشود و زمان بیشتری میبرد و بیشتر مستعد پرز شدن است، زیرا الیاف آن بسیار کوتاه هستند. [1]

5. نسبت به دیگر پارچه ها آبرفت بیشتری دارد.

6.  وادادگی آن زیاد می باشد و در صورتی که اصولی شستشو نشود گشاد می شود.

7. با اینکه این نوع پارچه ها بید نمی زنند ولی در مکان های مرطوب و تاریک احتمال کپک زدن آنان زیاد می باشد.

8. زمانی که عرق می کنید لکه عرق را در خود نشان می دهند.

9. درصورتیکه مدت طولانی در معرض نور خورشید باشید لباس شما رنگ پریده میشود و رنگ طبیعی خود را از دست میدهد. [5]


چه لباس هایی بهتر است پنبه ای باشد؟

حتی اگر تمام طول روز مجبور هستید لباس فرمی بپوشید که با آن راحت نیستید، از دو گزینه اساسی غافل نشوید. بهتر است لباس زیر خود را پنبه ای انتخاب کنید. از لباس زیر زنانه پنبه‌ای استفاده کنید و موقع خواب خودتان را به پوشیدن لباس خواب زنانه پنبه‌ای و راحت عادت دهید. [۶]

* لباس زیر

لباس زیری که از الیاف مصنوعی تهیه شده باشد، میتواند به راحتی زمینه را برای بیماری‌های ناحیه تناسلی از جمله بروز انواع قارچ‌ها فراهم کند. لباس زیر جذب روی اعصاب پوست ناحیه تناسلی فشار می‌آورد و ممکنست مانع کارکرد درست رگ‌های خونی شود. عدم تعویض لباس زیر و نخریدن لباس جدید بعد از دوره‌های چهار الی شش ماهه یک گزینه کاملاً غیر بهداشتی است که می‌تواند به آماده شدن بستر برای رشد باکتری‌ها کمک کند.بهترین لباس زیر، لباس نسبتاً آزاد، نخی و رنگ روشن است.[۱۴]

اگر لباس زیر پنبه ای باشد با جذب رطوبت باعث می شود که شما از تجمع میکروب ها در محل لباس زیر در امان باشید.اهمیت پوشیدن لباس زیر با جنس پنبه‌ جایی مشخص می‌شود که بدانید این لباس ‌ها مانع از ایجاد قارچ و باکتری می شوند و به همین دلیل از نظر بهداشتی بهترین گزینه مناسب هستند.[۶]

* لباس های ورزش 

نیز از آن دسته البسه ای هستند که باید از جنس پنبه باشند زیرا پنبه عرق را جذب می کند. با پوشیدن لباس پنبه ای گرفتار تله عرق نمی شوید! پنبه بهتر از پارچه ‌های مصنوعی مبتنی بر روغن مانند پلی استر تنفس می‌کند، بنابراین بهتر است هنگام ورزش آن را بپوشید. ناگفته نماند که پنبه ضد رطوبت به طور خاص طراحی شده تا شما را در طول ورزش خشک و خنک تر نگه دارد. [1]

* لباس کودک 

پارچه های مصنوعی با مواد شیمیایی تولید میشوند، پارچه های پنبه ای، طبیعی هستند و پوست را تحریک نمی کنند،پارچه های پنبه ای برای پوست آلرژی ایجاد نمی کند و آلرژی زا نیستند، به همین دلیل است که برای نوزادان و افرادی که پوست حساس دارند این جنس لباسها توصیه می شود. بهتر است بدانید حتی باند و گاز هم از پنبه درست می شوند.

برای لباسهای کودک به هیچ عنوان جنس نایلون و پلی استر توصیه نمیشود. چرا که باعث تعریق کودک شده و با توجه به جنس لباس، رطوبت و گرما در آن باقی می ماند. در نتیجه سبب ایجاد عفونتهای قارچی و حساسیتهای پوستی میشود. پس به این مسئله بسیار دقت کنید.[۱۲]

* لباس خواب

پنبه بهترین گزینه برای استفاده در لباس زیر و لباس خواب است. برخلاف بسیاری از پارچه های مصنوعی، لباس پنبه ای عرق بدن را جذب و آن را به هوا تبدیل میکند. مانند یک حوله کار می کند، رطوبت را از پوست دور کرده و در نتیجه نمیگذارد باکتریها و قارچها رشد کنند این ویژگی باعث شده است که بهترین پارچه برای لباس ورزش، لباس زیر و لباس خواب باشد.

* جوراب 

جورابهای نخی از قابلیت تنفس و نرمی گرفته تا تنظیم دما و دوام، راحتی و کاربردی بی نظیری را ارائه می دهند.همچنین به جلوگیری از بوی نامطبوع و ایجاد عفونت های قارچی کمک می کند.14

* الیاف پنبه مناسب برای افرادی با حساسیت پوستی

از دیگر ویژگی‌های لباس پنبه‌ای ضد حساسیت بودن آن است. به همین دلیل است که لباس نوزادان و کودکان از پنبه تهیه می‌شود. اگر پوست حساسی دارید که خیلی زود خارش می‌گیرد، خشک می‌شود یا جوش ریز می‌زند، از بین انواع مدل لباس پنبه‌ای زنانه دست به انتخاب مدل دلخواهتان بزنید و بعد از پوشیدن آن با حساسیت خداحافظی کنید. [6]

10 نکته شستشوی لباس های پنبه ای:

1. همیشه لباس های نخ پنبه ای خود را با دست بشویید و از ماشین لباسشویی استفاده نکنید.

2. پنبه باید با آب سرد و شوینده مناسب شسته شود و بهتر است برای خشک شدن آب آن به خوبی گرفته شود.

3. به هیچ عنوان از آب گرم استفاده نکنید زیرا بافت پارچه ی شما ضعیف شده و آسیب می بیند.

4. از مواد شوینده و نرم کننده های ملایم استفاده کنید و از تاید و پودر های خشک ایتفاده نکنید.

5. در صورت لکه دار بودن لباس ابتدا لکه را تمیز کنتد و سپس لباس را شستشو دهید.

6. برای البسه ای مانند حوله و یا لباس های زیر که نیاز به تمیزی و حرارت بیشتری ارند می توانید دمای آب را روی 40 تا 60 درجه بگذارید تنا میکروب ها کشته شوند.

7. برای خشک شدن لباس پنبه ای هیچ وقت آن را نچلانید، چون چروک می شود و فقط کافیست که چند با آن را کمی بتکانید و بگذارید کم کم آبش خشک شود.

8. از خشک کن ماشین لباسشویی استفاده نکنید.

9. قبل از اتو کردن و شستشو حتما به برچسب روی لباس توجه کنید.

10. سعی کنید از مواد سفید کننده کلر دار و یا محلول های رقیق شده استفاده نکنید زیرا علاوه بر تغییر بافت بر روی کیفیت و رنگ لباس نیز تاثیر منفی می گذارد. [۵]

۱۱. نحوه شتشوی پارچه‌های کتان: این نوع الیاف باید با آب سرد و صابون شسته شود، در شست‌وشوی الیاف کتان نباید از شوینده‌های آنزیم‌دار قوی استفاده کرد، زیرا باعث خشک شدن بیش از حد کتان می‌شود.[۸]


نکات مهم در نگه‌داری از لباس پنبه‌ای

حال که از مزایای لباس پنبه‌ای گفتیم، بهتر است نکاتی برای مراقبت بهتر از این الیاف گران‌بها را نیز بگوییم.برای نگهداری از لباس پنبه‌ای خود به نکات زیر توجه کنید:

از آنجایی که لباس پنبه‌ای طبیعی است، حساسیت بیشتری هم دارد. به همین دلیل لازم است برای بالا بردن عمر لباس آن را با آب رو به خنک یا آبی با دمای 30 درجه و مایع لباسشویی بشویید. استفاده از پودر لباسشویی ممکن است به الیاف لباس آسیب بزند.

لباس‌های پنبه‌ای‌تان را ترجیحاً در خشک‌کن قرار ندهید و در آفتاب ملایم یا حتی سایه خشک کنید؛ مگر اینکه رنگ لباس سفید یا روشن باشد؛ در این صورت آفتاب مستقیم مشکلی برای لباس ایجاد نخواهد کرد.

اگر لباستان زود چروک می‌شود، برای اتو کردن آن از دمای بالا استفاده نکنید.[۶]